22: Παντα ῥει

Introductie

Twee slaven, Xanthias en Anthrax, wassen kleding in de rivier. Xanthias verzucht dat zijn leven zo eentonig is, omdat hij constant in dezelfde rivier dezelfde kleding moet wassen. Dan vertelt Anthrax hem over de filosofie van Herakleitos: alles stroomt, niets blijft hetzelfde.

Ἧκόν ποτε δύο δοῦλοι ἰσχυροὶ πρὸς ποταμὸν

μέγαν. Οὗτοι δὲ ἐν τῷ ποταμῷ τούτῳ ἐσθῆτας

ἔπλυνον ὕδατι καθαρῷ. Χαλεπὸν μὲν ἦν τὸ ἔργον

τοῦτο, τέλος δὲ αἱ ἐσθῆτες καθαραὶ ἦσαν.

Οἱ δὲ δοῦλοι τὰς ὑγρὰς ἐσθῆτας ἐπὶ τῶν θάμνων

ἔθεσαν. Ἐν ᾧ δὲ ὁ ἥλιος ηὕαινεν ταύτας τὰς

ἐσθῆτας, οἱ δοῦλοι δὴ αὐτοὶ ἐν τῇ σκιᾷ τῇ τῶν

ὑψηλῶν δένδρων ἔμενον. Ἄρτον δ ̓ ἤσθιον καὶ

οἶνον ἔπινον.

Ὁ δὲ δοῦλος Ξανθίας ἔστενεν· «Ὡς χαλεπός

ἐστιν ὅδε ὁ βίος ἡμῶν· ἑκάστοτε γὰρ τάσδε τὰς

ἐσθῆτας ἐν τῷ αὐτῷ ποταμῷ πλύνομεν.» Ὁ δὲ

φίλος αὐτοῦ Ἄνθραξ εἶπεν· «Ἁμαρτάνεις· οὐδενὶ

γὰρ ἔξεστι δὶς εἰς τὸν αὐτὸν ποταμὸν εἰσβῆναι,

ὡς λέγει ἐκεῖνος ὁ Ἡράκλειτος, ὁ σοφὸς ἀνήρ.»

Ὁ δὲ Ξανθίας ἐγέλασεν· «Ληρεῖς δή· πῶς γὰρ

σήμερον πρὸς ἄλλον ποταμὸν ἥκομεν ἢ χθές;»

Ὁ δ ̓ Ἄνθραξ ἐσαφήνισεν αὐτῷ· « Ὁ μὲν

ποταμὸς αὐτὸς μένει, τὸ δὲ τοῦ ποταμοῦ ὕδωρ

οὐκέτιἐστὶτὸαὐτό·ἀεὶγὰρῥεῖ.ὉδὲἩράκλειτος

νομίζει, ὅτι ὁ κόσμος ἀεὶ μεταβολὰς πάσχει.

Ἕκαστος γὰρ ἄνθρωπος πρῶτον μὲν νέος τε

καὶ ἰσχυρός ἐστιν, ἔπειτα δὲ γηράσκει, τέλος

δ ̓ ἀποθνῄσκει. Παραρρεῖ οὖν οὕτως ὁ βίος

ἡμῶν, ὡς τὸ ὕδωρ τὸ τοῦδε τοῦ ποταμοῦ.»

Ὁ δὲ Ξανθίας εἶπεν· «Λέγεις ἄρα, ὅτι πάντα

ῥεῖ...» Ἔβλεψεν δὲ εἰς τὸν κενὸν ἀσκὸν καὶ

εἶπεν· «...ἀλλ ̓ οὐκέτι ῥεῖ ὅδε ὁ οἶνος· οὐδὲν

γὰρ μένει.»