51: Opera publica
Voordat ik begin
Introductie
Keizer Trajanus heeft een brief van Plinius ontvangen, de stadhouder van de provincie Bithynia. Hij maakt zich zorgen over de slechte staat van de openbare gebouwen. De architecten in Bithynia leveren broddelwerk af! Trajanus vraagt zijn eigen architect, Apollodorus, om advies.
Imperator Traianus cum legatis in varias
provincias missis rationem habere solebat.
Nuper epistulam a Plinio scriptam receperat.
Epistulae tales cotidie perveniebant ad
Imperatorem. Alii legati nuntiabant omnia
quieta esse, alii longiores epistulas scribebant,
questi de rebus provinciae suae. Plinius in
provincia Bithynia moratus non queri solebat,
sed frequentius imperatorem consulebat. Hac
epistula quasdam res ad exstructionem operum
publicorum pertinentes Imperatori proposuit.
Ideo Traianus architectum suum Apollodorum
arcessivit.
Ei dixit: ‘Audi quid scribat Plinius. Bithyni vero
artem exstructionis male cognovisse videntur!
Gymnasium aliquod incendio amissum restituere
coeperunt, sed frustra. Architectus prior, testaceo
opere non usus, aedificium incompositum et
sparsum fecerat, ut Plinius dicit. Praeterea
theatrum habent ingentibus rimis ruens.
Neque quisquam scit quid fieri possit contra
rimas istas, propter solum molle aut lapidem
putrem ortas. Et postremo scribit thermas in
malo loco aedificatas esse, ut cives aqua haud
fruantur. Quid tu putas fieri debere?’
Respondit Apollodorus: ‘O Caesar, non oblitus
sum epistulam priorem Plinii, etiam tunc te
rogantis architectum tuum mittere. Illo tempore
enim scribebat de Bithynis summam ingentem
expendentibus in aquae ductus. Invenerat autem
arcus relictos et rutos prope fontem exuberantem.
Bithyni hoc opus magnum aggressi non finiverant.
Si licet proponere aliquid: Plinius, ratus architectos
Bithyniae peiores esse, arcessat hominem peritum
e finibus Graecis potius quam hinc, ex Urbe!’ Et
Traianus: ‘Vere locutus es. Maxime autem medius
fidius pecuniae effusionem tueatur!’