53: Limes

Introductie

Germanicus Caesar beschrijft in deze brief aan keizer Tiberius de rampzalige terugkeer van zijn legioenen naar hun legerkamp. De zee was te ondiep om de schepen vol te kunnen laden met legioenen, waardoor hij een deel van zijn manschappen moet bevelen te voet langs de kust terug te keren. Plotseling worden ze overvallen door een springvloed.

regels 12-22
regels 23-36

Germanicus Caesar Imperatorem Tiberium salutat.


Legiones Romanas in Germania ducens multos per

annos his finibus moratus sum. Me mandavisti, ut

signa legionum, quondam a Varo amissa, referrem.

Signis illis post expeditionem longiorem non

repertis tamen hieme incipiente ad castra redire

constitui. Si naves omnibus militibus onustae

essent, tam graves fierent, ut mare vadosum

transire non possent. Ideo Vitellium legatum cum

parte exercitus litore Oceani ad Rhenum redire

iussi, dum ipse cum classe per mare redeo.


Vitellius primum aestu leniter crescente iter

quietum habuit. Mox autem impetu Aquilonis

in ea regione saepe furentis tumescit Oceanus et

submergitur terra. Fundo latente milites solum

incertum a terra stabili discernere non possunt.

Sternuntur fluctibus, gurgitibus hauriuntur.

Iumenta, sarcinae, corpora exanima inter

homines fluunt. Undis ferventibus milites

modo pectore exstant, modo submerguntur.

Alii viam stabiliorem invenientes servantur,

alii fundo cedente pereunt.


Maxima parte agminis tandem in terram altiorem

collecta Vitellius milites iussit exspectare lucem.

Pernoctaverunt sine igne, sine cibo, vestibus

madentibus. Viros discedere impediebant undae,

eos undique cingentes, sicut hostes oppidum

obsidentes. Sole orto Vitellius terram redditam

esse videns facile viam repperit. Agmine in castra

ducto mihi omnia rettulit.


His auditis melius mihi videtur expeditionem

novam trans Rhenum omittere, quoniam primam

multis viris optimis amissis tamen re infecta

finivimus. Tibi Imperatori suadeo, ut flumen

Rhenum dehinc Imperii Romani limitem habeas.

Vale.