Daedalus en Icarus
Introductie
De Atheense architect Daedalus had zijn talentvolle neefje als leerling aangenomen. Toen deze de zaag en de passer uitvond, liet Daedalus hem in een vlaag van jaloezie van een hoge toren vallen. De godin Minerva greep in en veranderde de jongen tijdens zijn val in een patrijs (perdix). Om een aanklacht wegens moord te ontlopen, vluchtte Daedalus vervolgens met zijn zoontje Icarus naar Kreta. Daar bouwde hij op verzoek van koning Minos een labyrint (doolhof) voor de Minotaurus, een monster: half mens, half stier. Hierna wilde hij verteerd door heimwee naar zijn vaderstad terugkeren, maar koning Minos weigerde hem te laten gaan.
Daedalus wil weg van Kreta
Daedalus interea, Creten longumque perosus
exsilium, tactusque loci natalis amore,
clausus erat pelago. “Terras licet,” inquit, “et undas
obstruat, at caelum certe patet: ibimus illac.
Omnia possideat, non possidet aëra Minos.”
Daedalus maakt vleugels
Dixit et ignotas animum dimittit in artes
naturamque novat. Nam ponit in ordine pennas,
a minima coeptas, longam breviore sequente,
ut clivo crevisse putes. Sic rustica quondam
fistula disparibus paulatim surgit avenis.
Tum lino medias et ceris alligat imas
atque ita compositas parvo curvamine flectit,
ut veras imitetur aves. Puer Icarus una
stabat et ignarus sua se tractare pericla,
ore renidenti modo quas vaga moverat aura,
captabat plumas, flavam modo pollice ceram
mollibat lusuque suo mirabile patris
impediebat opus. Postquam manus ultima coepto
imposita est, geminas opifex libravit in alas
ipse suum corpus motaque pependit in aura.
Daedalus is bezorgd
Instruit et natum: “Medioque ut limite curras,
Icare, ait, moneo, ne, si demissior ibis,
unda gravet pennas, si celsior, ignis adurat:
inter utrumque vola. Nec te spectare Boöten
aut Helicen iubeo strictumque Orionis ensem:
me duce carpe viam!” Pariter praecepta volandi
tradit et ignotas umeris accomodat alas.
Inter opus monitusque genae maduere seniles
et patriae tremuere manus. Dedit oscula nato
non iterum repetenda suo, pennisque levatus
ante volat comitique timet, velut ales ab alto
quae teneram prolem produxit in aëra nido;
hortaturque sequi damnosasque erudit artes
et movet ipse suas et nati respicit alas.
Icarus is overmoedig
Hos aliquis tremula dum captat harundine pisces,
aut pastor baculo stivave innixus arator
vidit, et obstupuit, quique aethera carpere possent,
credidit esse deos. Et iam Iunonia laeva
parte Samos (fuerant Delosque Parosque relictae)
dextra Lebinthos erat fecundaque melle Calymne,
cum puer audaci coepit gaudere volatu
deseruitque ducem caelique cupidine tractus,
altius egit iter. Rapidi vicinia solis
mollit odoratas, pennarum vincula, ceras;
tabuerant cerae: nudos quatit ille lacertos
remigioque carens non ullas percipit auras
oraque caerulea, patrium clamantia nomen,
excipiuntur aqua, quae nomen traxit ab illo.
Verdriet en vreugde
At pater infelix, nec iam pater: “Icare,” dixit,
“Icare,” dixit, “ubi es? Qua te regione requiram?
Icare!” dicebat: pennas adspexit in undis
devovitque suas artes corpusque sepulcro
condidit; et tellus a nomine dicta sepulti.
Hunc miseri tumulo ponentem corpora nati
garrula limoso prospexit ab elice perdix
et plausit pennis testataque gaudia cantu est:
unica tunc volucris nec visa prioribus annis
factaque nuper avis, longum tibi, Daedale, crimen.