Daedalus en Icarus

Introductie

De Atheense architect Daedalus had zijn talentvolle neefje als leerling aangenomen. Toen deze de zaag en de passer uitvond, liet Daedalus hem in een vlaag van jaloezie van een hoge toren vallen. De godin Minerva greep in en veranderde de jongen tijdens zijn val in een patrijs (perdix). Om een aanklacht wegens moord te ontlopen, vluchtte Daedalus vervolgens met zijn zoontje Icarus naar Kreta. Daar bouwde hij op verzoek van koning Minos een labyrint (doolhof) voor de Minotaurus, een monster: half mens, half stier. Hierna wilde hij verteerd door heimwee naar zijn vaderstad terugkeren, maar koning Minos weigerde hem te laten gaan.

Daedalus wil weg van Kreta

Daedalus interea, Creten longumque perosus

exsilium, tactusque loci natalis amore,

clausus erat pelago. “Terras licet,” inquit, “et undas

obstruat, at caelum certe patet: ibimus illac.

Omnia possideat, non possidet aëra Minos.”


Daedalus maakt vleugels

Dixit et ignotas animum dimittit in artes

naturamque novat. Nam ponit in ordine pennas,

a minima coeptas, longam breviore sequente,

ut clivo crevisse putes. Sic rustica quondam

fistula disparibus paulatim surgit avenis.

Tum lino medias et ceris alligat imas

atque ita compositas parvo curvamine flectit,

ut veras imitetur aves. Puer Icarus una

stabat et ignarus sua se tractare pericla,

ore renidenti modo quas vaga moverat aura,

captabat plumas, flavam modo pollice ceram

mollibat lusuque suo mirabile patris

impediebat opus. Postquam manus ultima coepto

imposita est, geminas opifex libravit in alas

ipse suum corpus motaque pependit in aura.


Daedalus is bezorgd

Instruit et natum: “Medioque ut limite curras,

Icare, ait, moneo, ne, si demissior ibis,

unda gravet pennas, si celsior, ignis adurat:

inter utrumque vola. Nec te spectare Boöten

aut Helicen iubeo strictumque Orionis ensem:

me duce carpe viam!” Pariter praecepta volandi

tradit et ignotas umeris accomodat alas.

Inter opus monitusque genae maduere seniles

et patriae tremuere manus. Dedit oscula nato

non iterum repetenda suo, pennisque levatus

ante volat comitique timet, velut ales ab alto

quae teneram prolem produxit in aëra nido;

hortaturque sequi damnosasque erudit artes

et movet ipse suas et nati respicit alas.


Icarus is overmoedig

Hos aliquis tremula dum captat harundine pisces,

aut pastor baculo stivave innixus arator

vidit, et obstupuit, quique aethera carpere possent,

credidit esse deos. Et iam Iunonia laeva

parte Samos (fuerant Delosque Parosque relictae)

dextra Lebinthos erat fecundaque melle Calymne,

cum puer audaci coepit gaudere volatu

deseruitque ducem caelique cupidine tractus,

altius egit iter. Rapidi vicinia solis

mollit odoratas, pennarum vincula, ceras;

tabuerant cerae: nudos quatit ille lacertos

remigioque carens non ullas percipit auras

oraque caerulea, patrium clamantia nomen,

excipiuntur aqua, quae nomen traxit ab illo.


Verdriet en vreugde

At pater infelix, nec iam pater: “Icare,” dixit,

“Icare,” dixit, “ubi es? Qua te regione requiram?

Icare!” dicebat: pennas adspexit in undis

devovitque suas artes corpusque sepulcro

condidit; et tellus a nomine dicta sepulti.

Hunc miseri tumulo ponentem corpora nati

garrula limoso prospexit ab elice perdix

et plausit pennis testataque gaudia cantu est:

unica tunc volucris nec visa prioribus annis

factaque nuper avis, longum tibi, Daedale, crimen.